05

ЯТФЭНЭРЭШЪХЬ

Исус Іуашъхьэм тетэу Тхьэм игущыІэхэр зэригъэІугъэхэр

(Маттэ 5-7)

Исус цІыф купышхохэр зелъэгъухэм, Іуашъхьэм дэ­кІуаий, тІысыгъэ. ЗэтІысым, игъогу рыкІохэрэр ежьым къыбгъодахьэхи, ²Исус ахэмэ Тхьэм игущыІэхэр аригъа­шІэхэу ыублагъ:

Сыхьатмафэ ежьагъэхэр

(Лука 6:20-23)

³–Гурэ псэрэкІэ тхьамыкІэхэу щытхэр* сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэр Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* ыІэчІэгъ чІэтых.

4:24 Сирие хэкур – Рим (Рум) къэралыгъошхом щыщ хэкоу щытыгъ. Израил хэгъэгур Сирие хэкум щыщыгъ.

4:25 КъэлипшІ – ахэр хымэ къалэхэу щытыгъэх. Ахэм анахьыбэхэр Джалил псыхъураем икъыблэ тыгъэ къыкъокІыпІэ лъэныкъомкІэ итыгъэх.

5:3 гурэпсэрэкІэ тхьамыкІэхэу щытхэр – Тхьэр зэрящыкІагъэр зыдэзы­шІэжьхэрэр ары.

5:3 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

⁴Гукъао зиІэхэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэмэ ягукъао Тхьэм ашъхьэщихыщт.

⁵Зыгу пэгагъэ имылъхэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда

пІомэ ахэмэ ІэхьышІоу къалъысыщтыр чІылъэр ары.

⁶Шъыпкъагъэм фэзэщхэу, фалІэхэрэр сыхьатмафэ

ежьагъэх, сыда пІомэ ахэмэ афырикъун шъыпкъагъэ агъотыжьыщт.

⁷ГукІэгъу зыгу илъхэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэмэ гукІэгъу агъотыжьыщт.

⁸3ыгу къабзэхэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ

ахэмэ Тхьэр алъэгъущт.

⁹ЗэшІуныгъэ цІыфмэ ахэзылъхьэхэрэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэмэ Тхьэм ибынхэкІэ яджэщтых.

¹⁰Шъыпкъагъэм пае цІыфхэу къин зэрагъэщэчхэрэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэр Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэтых.

¹¹–Сэ сигъогу шъузэрэрыкІорэм пае, цІыфхэр къышъо­хъонхэмэ, къин шъуагъэщэчмэ, къышъуфэмышъуашэу Іэегъэ пстэури къышъуаІуалІэмэ, сыхьатмафэ шъуе­жьагъ. ¹²Шъутхъэжь, инэуи шъугушІу, сыда пІомэ Тхьэм уашъом ІэхьышІоу къыщышъуфигъэшъошэщтыр инышъ ары. Арэущтэу шъо шъуапэкІи пегъымбархэм къин ара­гъэщэчыщтыгъ.

Щыгъумрэ нэфынэмрэ

(Марк 9:50; Лука 14:34-35)

¹³–ЧІылъэм ищыгъур шъоры. Ау щыгъум ищыугъэ хэкІымэ, сыдэущтэу ащ ищыугъэ хэплъхьажьыщта? Зы­кІи ишІуагъэ къэкІожьыщтэп. Ар ратэкъужьынышъ, цІыфмэ аулъэгущт.

¹⁴–Дунаем инэфынэр шъоры. Іуашъхьэм тет къалэр гъэбылъыгъэу хъушъурэп. ¹⁵3ыми остыгъэ хигъанэу, ар щэлъэ чІэгъым чІигъэуцорэп, итетыпІэ лъагэ тыре­гъэуцо нахь. ЕтІанэ унэм ис пстэуми ащ инэфынэ анэсы. ¹⁶Арышъ, цІыфмэ апашъхьэ шъуинэфынэ щэрэнэф, шъуишІушІагъэхэр алъэгъунхэшъ, Шъуятэ лъапІэу уа­шъом щыІэм щытхъу фашІыным пае.

Тэурат хабзэм ехьылІагъ

¹⁷–Муса и Тэурат хабзэ* итхэмрэ пегъымбархэм атхы­гъэ тхылъхэм* арытхэмрэ згъэкІодынхэу сыкъэкІуагъэу шъумыгугъ. Ахэр згъэкІодынхэу арэп сыкъызфэкІуа­гъэр, изгъэкъунхэу ары нахь. ¹⁸Шъыпкъэр шъосэІо, уашъомрэ чІылъэмрэ щэІэхэфэ, Мусэ и Тэурат хабзэ итхэу хьарыфхэм анахь цІыкІуи зы уцупІи хэкІодыкІы­щтэп, ащ ит пстэури къэшъыпкъэжьыфэ. ^І9 ЦІыфэу мы унашъохэм анахь цІыкІухэм ащыщэу зыгорэм емыдэІоу, адрэ цІыфхэри а унашъом емыдэІунхэу языгъашІэрэм Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыфхэм анахь цІыкІу дэдэкІэ еджэщтых. Ау мы унашъохэр зыгъэца­кІэу, цІыфмэ ахэр языгъашІэрэр Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыф инхэм ащыщкІэ еджэ­щтых. ²⁰Шъыпкъэр шъосэІо, шъуишъыпкъагъэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ* фарисейхэмрэ* яшъыпкъагъэ нахьи нахь ин мыхъумэ, Тхьэу уашъом щыІэм и Теты­гъошхо ыІэчІэгъ шъучІэхьащтэп.

Губжыным ехьылІагъ

²¹–Пэсэрэ цІыфхэм зэрараІуагъэр* шъо зэхэшъухыгъ: «ЦІыф умыукІ. ЦІыф зыукІырэр хьыкумышІэм* ыпашъ­хьэ ращэщт». ²²Ау сэ шъосэІо, хэтми ежь ышы* фэ­губжырэр хьыкумышІэм ыпашъхьэ ращэщт. Ежь ышы

5:17 Тэурат хабзэр – пегъымбар Мусэ тхылъитфэу ытхыгъэхэр ары. Тэурат хабзэр джуртхэм ятхылъ лъапІэхэм ащыщэу апэрэ Іахьэу мэхъу.

5:17 пегъымбархэм атхыгъэ тхылъхэр – джуртхэм ятхылъ лъапІэхэм ащыщхэу ятІонэрэ Іахьэу мэхъу.

5:20 Тэурат егъэджэкІо пащэхэр – еплъ 2:4.

5:20 фарисейхэр – еплъ 3:7.

5:21 цІыфхэм зэрараІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 20:13.

5:21 хьыкумышІэр – зы цІыф горэ хыеу е мысэу щытмэ, хабзэм иунашъо тетэу зэхэзыфырэр ары.

5:22 шыхэр – зы диным рылажьэхэрэр ары.

«О ушъхьэнэкІ!» езыІорэр Тхьэмэтэ Хэсэшхом* ыпашъ­хьэ ращэщт. Ау ышы «О удел!» езыІорэр джэхьнэмы машІом кІоныр фэшъуашэу мысэ хъущт.

²³–Арышъ, Тхьэм ептынэу тыныр къурмэн шІыпІэм зыпхьыкІэ, о пшы гукъанэ горэ къыпфыриІэу угу къэ­кІыжьмэ, ²⁴уитын къурмэн шІыпІэм ыпашъхьэ къыщы­гъани, ыпэрапшІэу кІуи, пшы ешІужь. ЕтІанэ къакІуи, уитын тыжь.

²⁵–О уидэогъу псынкІэу ешІужь, уригъусэу гъогум утетыфэ. Армырмэ хьыкумышІэм ыпашъхьэ урищэщт. ХьыкумышІэми иІофшІакІо уІэкІилъхьащт, хьапсыми учІадзэщт. ²⁶Шъыпкъэр осэІо, аужырэ чапычыр* оты­жьыфэ, хьапсым укъычІэкІыжьыщтэп.

Зинэ шІэным ехьылІагъ

²⁷–ЗэраГуагъэр* зэхэшъухыгъ: «Зинэ умышІэ». ²⁸Ау сэ шъосэІо, хэти зы бзылъфыгъэ горэм енэцІэу еплъымэ, ыгукІэ зинэ ышІэгъах. ²⁹Арышъ, о унэ джабгъу псэ­кІод пшІэнэу удихьыхмэ, къитхъыжьи чІэдз. О ппкъы зэкІэ джэхьнэмым хадзэным нахьи, о пІэпкълъэпкъхэм ащыщэу зы пшІокІодыныр оркІэ нахьышІу. ³⁰О пІэ джабгъуи псэкІод пшІэнэу удихьыхмэ, пыупкІыжьи чІэдз. О ппкъы зэкІэ джэхьнэмым кІоным нахьи, пІэпкъ-лъэпкъ­хэм ащыщэу зы пшІокІодыныр оркІэ нахьышІу.

5:22 Тхьэмэтэ Хэсэшхор – дин Іофхэм яхьылІагъэу хьыкум зышІэу, анахь тетыгъо зиІэ хасэу джуртхэм яІагъэр ары. Тхьэмэтэ нэбгырэ 70-рэ Тхьэмэтэ Хэсэшхом щыщыгъэх. А хэсэшхом итхьаматэр дин пэщэшхор арыгъэ. Тхьэмэтэ Хэсэшхом загъорэ «СинедрионкІэ» еджэх.

5:26 чапыч – арапыбзэкІи тыркубзэкІи «хъурышэ» мэхъу.

5:27 зэраІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 20:14.

Шъхьэгъусэ тІупщыжьыным ехьылІагъ

(Маттэ 19:9; Марк 10:11-12; Лука 16:18)

³¹–Пасэм мыри аІуагъ:* «Зишъуз зытІупщыжьырэм къызэритІупщыжьырэ тхылъ рерэт». ³²Ау сэ шъосэІо, ишъуз зинэ ымышІагъэу, хэтми зытІупщыжьырэм шъу­зым зинэ ригъэшІагъэу мэхъу, (етІанэ шъузыр джыри дэкІожьмэ). Ащ фэдэу хэтми лІы горэм къытІупщы­жьыгъэ шъуз къэзыщэжьырэм зинэ ышІагъэу мэхъу.

ТхьарыІоным ехьылІагъ

^З3–Джыри пэсэрэ цІыфхэм зэрараІуагъэр* шъо зэхэ­шъухыгъ: «ЗыкІи пцІыкІэ тхьарыІо умышІы, ау Зиус­хьаным фэпшІыгъэ тхьарыІохэр бгъэшъыпкъэжьынхэ фае». ³⁴Ау сэ шъосэІо, шъо тхьарыІо зыкІи шъушІы хъущтэп, уашъомкІи тхьарыІо шъумышІы, сыда пІомэ уашъор Тхьэм итІысыпІэ лъапІэу щытышъ ары. ³⁵ ЧІы­лъэмкІи тхьарыІо шъумышІы, сыда пІомэ ар Тхьэм ылъакъохэр зытет лъэгукІэтын лъапІэу щытышъ ары. ЕрусалимкІи тхьарыІо шъумышІы, сыда пІомэ ар пачъыхьэшхом икъалэшъ ары. ³⁶0 пшъхьэкІи тхьарыІо умышІы, сыда пІомэ, зы шъхьац налъэ нэмыІэми, шІуцІи фыжьи пшІын плъэкІыщтэп. ³⁷Ау шъуигущыІэ «Ары» шъуІоу щытмэ, ар жъугъэцакІэ, шъуигущыІи «Хьау, арэп» шъуІоу щытмэ, ари жъугъэцакІэ. Ащ блэкІырэр шэйтаным иІоф щыщ.

ЦІыф бзаджэм шъупэмыуцужь

(Лука 6:29-30)

³⁸–Мыри зэраІуагъэр* зэхэшъухыгъ: «О унэ къеІэрэм ынэ еІэжь, о пцэ къеорэм ыцэ еожь», ³⁹ау сэ шъо-

5:31 мыри аІуагъ – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 24:1.

5:33 цІыфхэм зэрараІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:12, яплІэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 30:2, ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 23:21.

5:38 зэраІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 21:24.

сэІо, цІыф бзаджэм шъупэмыуцужь. Ау хэти о унэкІушъо джабгъу къеорэм адрэ нэкІушъори фэгъаз. ⁴⁰3ыгорэ уиджанэ пІихынэу къыодэонэу фаемэ, уищыгъын кІы­Іутелъи къыфэгъан. ⁴¹Лъэубэкъу мин дэпкІунэу уез­гъэзырэм лъэубэкъу минитІу дэкІу. ⁴²О зыгорэкІэ къыо­лъэІурэм ет, чІыфэ пІызыхынэу фаеми уакІыб фэмыгъаз.

Шъуипыйхэр шІу шъулъэгъух

(Лука 6:27-28, 32-36)

⁴³–ЗэраІуагъэр* зэхэшъухыгъ: «Уигъунэгъу шІу лъэ­гъу, уипый уджэгъу». ⁴⁴Ау сэ шъосэІо, шъуипыйхэр шІу шъулъэгъух, цІыфхэу къин шъозыгъэщычыхэрэм Тхьэм шІукІэ шъуафелъэІу, ⁴⁵Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм ибынхэу шъухъуным пае. Ащ итыгъэ цІыф бзаджэ­хэми цІыфышІухэми къафыкъуегъэкІы, шъыпкъагъэ зиІэ­хэми зимыІэхэми ощх къафырегъэщхы. ⁴⁶ІПІу шъузылъэ­гъухэрэм язакъоу шІу шъулъэгъухэмэ, сыд фэдэ Іэхьы­шІуа шъузщыгугъырэр? Хьакъулахь ахъщэр* хэзыххэрэм а дэдэр арыба ашІэрэр? ⁴⁷Шъо шъушыхэм анэмыкІ зыми ыІапэ шъумыубытмэ, илыягъэу сыда шІугъэу шъу­шІэрэр? Хымэ лъэпкъхэми а дэдэр ашІэба? ⁴⁸Арышъ, Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм ишъыпкъагъэ щыкІа­гъэ зи имыІэу, ежьыр икъугъэу зэрэщытым фэдэу, шъори зишъыпкъагъэ щыкІагъэ зи имыІэу, цІыф икъу­гъэхэу шъущытын фае.

5:43 зэраІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:18. ГущыІэхэу «уипый уджэгъу» зыфаІохэрэр а тхылъым итхэп.

5:46 хьакъулахь ахъщэр – цІыфхэр къалэ горэм зыдахьэхэкІэ е зыдэ­кІхэкІэ, псэуалъэхэу, хьапщыпхэу, лэжьыгъэхэу яІэхэм Рим (Рум) къэралыгъошхом (хьыкумэтым) ахъщэу атырилъхьащтыгъэр ары. ЦІы­фхэм, анахьэу дин тхьаматэхэм, хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэр зэрапэ­сыщтыгъэхэп, гъэнэфэгъэу дин унашъохэм ахэр ямыдэІоу зэрэщыты­гъэхэм пае.